Odsłonięte szyjki zębowe – przyczyny, objawy i skuteczne metody leczenia

Odsłonięte szyjki zębowe to stan, w którym dochodzi do cofania się dziąseł, odsłaniając wrażliwą część zęba – cement korzeniowy. W przeciwieństwie do szkliwa, które pokrywa koronę zęba, cement korzeniowy jest znacznie cieńszy i mniej odporny na uszkodzenia. W efekcie pacjenci odczuwają nadwrażliwość na bodźce termiczne, chemiczne i mechaniczne. Problem ten dotyka osób w różnym wieku, ale szczególnie narażone są osoby po 40. roku życia.

Odsłonięte szyjki zębowe – przyczyny i objawy

Najczęstszą przyczyną jest nieprawidłowa higiena jamy ustnej. Zbyt mocne szczotkowanie zębów twardą szczoteczką lub stosowanie pasty o wysokim współczynniku ścieralności (RDA) prowadzi do mechanicznego uszkodzenia dziąseł i stopniowego odsłaniania szyjek zębowych. Inny istotny czynnik to choroby dziąseł, zwłaszcza paradontoza, która powoduje zanik tkanek przyzębia i recesję.

Innym czynnikiem może być bruksizm, czyli nawykowe zgrzytanie zębami, a także wady zgryzu, które generują nadmierny nacisk na zęby i prowadzą do ich przeciążenia. Również nieleczone stany zapalne w jamie ustnej, palenie papierosów oraz dieta bogata w kwasy osłabiają dziąsła i przyczyniają się do ich cofania.

Najczęstszym objawem jest nadwrażliwość zębów. Pojawia się podczas spożywania gorących, zimnych, kwaśnych lub słodkich pokarmów. Pacjenci często skarżą się także na ból podczas szczotkowania oraz uczucie dyskomfortu. W bardziej zaawansowanych przypadkach może dojść do zmian estetycznych, np. wydłużenie koron zębów. Dodatkowo odsłonięte szyjki zębowe sprzyjają rozwojowi próchnicy korzeniowej, ponieważ cement korzeniowy jest mniej odporny na działanie bakterii.

Jak zapobiegać odsłonięciu szyjek zębowych?

Profilaktyka opiera się przede wszystkim na odpowiedniej higienie jamy ustnej. Zaleca się stosowanie miękkiej szczoteczki oraz delikatnych, okrężnych ruchów podczas szczotkowania. Warto wybierać pasty do zębów o niskim współczynniku ścieralności oraz zawierające fluor i hydroksyapatyt. Pomogą wzmocnić szkliwo i złagodzić nadwrażliwość.

Nie bez znaczenia jest także regularne odwiedzanie dentysty i higienistki stomatologicznej, którzy mogą ocenić stan dziąseł i wykryć pierwsze objawy recesji. Osoby z tendencją do zgrzytania zębami powinny rozważyć stosowanie nakładek relaksacyjnych, które chronią zęby przed nadmiernym ścieraniem i przeciążeniem.

Zdrowa dieta bogata w wapń, witaminę D i C również przyczynia się do wzmocnienia tkanek przyzębia. Warto unikać nadmiernego spożywania kwasów, które osłabiają strukturę szkliwa i cementu korzeniowego.

Metody leczenia odsłoniętych szyjek zębowych

Przy pierwszym stadium stosuje się pasty i żele zmniejszające nadwrażliwość, zawierające związki fluoru, hydroksyapatytu lub azotanu potasu. Dodatkowo w gabinecie stomatologicznym możliwe jest także przeprowadzenia lakowania odsłoniętych powierzchni specjalnymi preparatami ochronnymi.

W przypadku bardziej zaawansowanych zmian dentysta może przeprowadzić rekonstrukcję szyjek zębowych za pomocą kompozytów. Zabezpieczają one ząb przed dalszą erozją i redukują nadwrażliwość. W sytuacji, gdy przyczyną problemu jest recesja dziąseł, stosuje się zabiegi periodontologiczne, np. przeszczep dziąsła lub pokrycie recesji materiałami biokompatybilnymi.