Czym jest recesja dziąseł i jak jej zapobiegać?
Recesja dziąseł to problem zdrowotny wpływający na estetykę uśmiechu i funkcjonowanie całego układu stomatognatycznego. Polega na stopniowym cofnięciu się brzegu dziąsłowego, skutkując odsłonięciem powierzchni korzeni zębów. Konsekwencje nieleczonej recesji prowadzą do zwiększonej wrażliwości zębów, utraty tkanek przyzębia, a w skrajnych przypadkach także do utraty uzębienia.
Etiologia recesji dziąseł
Wśród czynników etiologicznych recesji dziąseł najczęściej wymienia się przewlekłe stany zapalne przyzębia, będące skutkiem nieprawidłowej higieny jamy ustnej. Nagromadzenie płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego prowadzi do destrukcji tkanek przyzębia, w tym dziąseł. Wpływ na stan tkanem ma również technika szczotkowania zębów. Zbyt intensywne lub niewłaściwe ruchy szczoteczki mechanicznie uszkadzają dziąsła.
Nie bez znaczenia pozostają również czynniki anatomiczne, np. cienki fenotyp dziąsłowy czy nieprawidłowości w ustawieniu zębów. Wady ortodontyczne oraz nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne mogą powodować miejscowe przeciążenia, które z czasem przyczyniają się do cofania się dziąseł. W grupie ryzyka znajdują się także pacjenci cierpiący na bruksizm, gdzie długotrwałe napięcia i przeciążenia prowadzą do uszkodzeń struktur przyzębia.
Recesja dziąseł, objawy
Najbardziej widocznym objawem recesji dziąseł jest wydłużenie koron zębów. Pacjenci często zgłaszają dolegliwości związane z nadwrażliwością szyjek zębowych na bodźce termiczne oraz chemiczne. Odsłonięte powierzchnie korzeni są bardziej podatne na rozwój próchnicy oraz ubytki niepróchnicowego pochodzenia. W zaawansowanych przypadkach może dojść do zwiększonej ruchomości zębów, stanowiącej zagrożenie dla ich utrzymania w jamie ustnej.
Postępowanie profilaktyczne
Aby skutecznie zapobiegać recesji dziąseł, konieczne jest wdrożenie indywidualnie dopasowanej higieny jamy ustnej. Duże znaczenie ma dobór odpowiednich akcesoriów higienicznych, takich jak szczoteczki o miękkim włosiu oraz pasty do zębów przeznaczone dla osób z wrażliwymi dziąsłami. Zaleca się stosowanie technik szczotkowania minimalizujących ryzyko urazów mechanicznych, np. metoda roll czy technika Bassa.
Regularne wizyty kontrolne w gabinecie stomatologicznym pozwalają na wczesne wykrycie nieprawidłowości oraz usunięcie złogów nazębnych w ramach profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych. W przypadku wykrycia bruksizmu wskazane jest wykonanie szyny relaksacyjnej, która chroni zęby przed nadmiernym przeciążeniem i ogranicza ryzyko postępowania recesji.
Recesja dziąseł, a dostępne metody leczenia
Recesja dziąseł wymaga indywidualnej oceny stanu pacjenta oraz dobrania odpowiednich procedur terapeutycznych. W przypadku niewielkich zmian wystarczające może być zastosowanie leczenia niechirurgicznego, polegającego na eliminacji czynników ryzyka oraz wdrożeniu odpowiednich procedur higienicznych.
W sytuacji bardziej zaawansowanych zmian konieczne staje się leczenie chirurgiczne. Jedną z najczęściej stosowanych metod jest przeszczep tkanki łącznej pobranej z podniebienia pacjenta. Zabieg ten pozwala na odbudowę utraconych tkanek dziąsłowych oraz pokrycie odsłoniętych powierzchni korzeni. Alternatywnie stosuje się techniki wykorzystujące membrany lub specjalistyczne materiały biokompatybilne wspomagające regenerację tkanek przyzębia.
Znaczenie profesjonalnej diagnostyki i kontroli
Recesja dziąseł to proces, którego tempo i przebieg różńią się u poszczególnych pacjentów, dlatego tak istotne jest regularne monitorowanie stanu przyzębia w ramach wizyt kontrolnych. Wczesne rozpoznanie oraz wdrożenie odpowiednich działań profilaktycznych i terapeutycznych zwiększają szansę na zahamowanie postępu zmian oraz utrzymanie zdrowia jamy ustnej na wysokim poziomie. W przypadku zauważenia pierwszych objawów recesji zaleca się niezwłoczne skonsultowanie się ze stomatologiem specjalizującym się w periodontologii. Tylko kompleksowe podejście do problemu pozwala na skuteczne leczenie i trwałe zabezpieczenie przed dalszym cofnięciem się dziąseł
